KISA TANIMI Bir nesneyi kesmek amacıyla üretilen sap ve namludan oluşan kesici alete bıçak denir. Hançer, kama, testere, kılıç, saldırma, pala, balta, satır, çakı, keser, tırpan gibi aletler bıçak olarak adlandırılır. Tarihsel süreç içinde bıçak yapımında ilk dönemlerde çakmaktaşı ve kemik kullanılırken sonraları obsidyen, cam ve metal malzemelerden yararlanılmıştır. Çakmak taşından yapılan küçük delici ve kesici aletler ağaç, kemik ve boynuz gibi maddelerin ucuna monte edilerek daha kullanışlı hale getirilmiştir. Daha sonra bakır ve kalay alaşımı olan tunçtan da kesici aletler yapılmış ve bu aletlerin üzerine desenler işlenmiştir. Bıçağın sap kısmı ahşap, fildişi, boynuz, kemik gibi malzemeden yapılır. Bazen namluyla birlikte üretilen sapın üzeri, perçinlerle tutturulan çeşitli kaplama elemanları ile süslenir. Namlu, demir ve çelik malzemeden üretilir. Isıtılmış madenin dövülmesiyle ihtiyaca göre şekillendirilme aşamasında ustalık bilgisi, bıçağın keskinliği ve ergonomik özelliği açısından önem kazanmaktadır. Kullanım alanına ve yapım tekniğine göre çeşitlenen ve günlük hayatın hemen her alanında karşımıza çıkan bıçakların en yaygın olanları et ve mutfak bıçaklarıdır. Daha sonra sanayi bıçakları, av bıçakları, tarım, inşaat, tıp ve askeri alanda kullanılan bıçaklar ile üstte taşınan bıçaklar gelir. Her bıçak çeşidinin çok sayıda modeli vardır. Bunlar arasından çakı, özellikle kırsal kesim insanının yanından ayırmadığı eşyalardan biridir. Bıçaklara üstte taşınabilmesi için deriden veya ahşaptan kılıflar yapılmaktadır. Bıçakçılığın kılıç-kalkan oyunu, hançer barı ve bıçak oyunu örneklerinde görüldüğü gibi halk kültürünün diğer alanlarında da yansımaları vardır. Bıçağın işlevini yerine getirmesi, ustanın maharetiyle ilişkili olduğundan Bursa, Sivas, Trabzon (Sürmene), Denizli, Muğla ve Kastamonu (Tosya) gibi illerimiz bıçakçılığı ve bıçak ustaları ile öne çıkmaktadır. |
COĞRAFİ DAĞILIMI/BİLDİRİMDE BULUNAN İLLER | Adana, Bursa, Çanakkale, Erzincan, Kastamonu, Sinop, Sivas, Trabzon |